تاریخ قهوه، روایت عطر و طعمی است که از دشت‌های سرسبز اتیوپی آغاز شد و امروز به میز صبحانه میلیون‌ها نفر در سراسر جهان رسیده است. قهوه فقط یک محصول کشاورزی نیست؛ یک فرهنگ، یک نماد اجتماعی، و یک پل ارتباطی میان سنت و مدرنیته است. هر فنجان قهوه، بخشی از یک داستان کهن و در عین حال زنده را با خود حمل می‌کند؛ داستانی که در آن ملت‌ها، زبان‌ها، آیین‌ها و سبک زندگی‌ها به هم گره خورده‌اند.
آغاز ماجرا از آفریقا
خاستگاه اولیه قهوه به مناطق کوهستانی جنوب غربی اتیوپی بازمی‌گردد. طبق افسانه‌ها، چوپانی به نام کالدی متوجه شد بزهایش پس از خوردن میوه‌هایی سرخ‌رنگ پرانرژی و شاداب می‌شوند. او این گیاه را به راهبان منطقه نشان داد، و آن‌ها دریافتند که نوشیدنی تهیه‌شده از این گیلاس‌ها می‌تواند آن‌ها را در شب‌های طولانی نیایش بیدار نگه دارد.
این داستان، هرچند افسانه‌آمیز باشد، اما واقعیت اصلی را آشکار می‌کند: قهوه از اتیوپی آغاز شد، اما سرنوشتش فراتر از مرزها رفت.
قهوه در جهان اسلام
در قرن پانزدهم، قهوه به شبه‌جزیره عربستان رسید و از طریق بندر معروف موکا در یمن به یکی از کالاهای مهم جهانی تبدیل شد. در این دوران، قهوه نه‌تنها در خانه‌ها، بلکه در قهوه‌خانه‌ها یا همان «مقهی‌ها» سرو می‌شد — مکان‌هایی برای گفتگو، اندیشه، مطالعه و موسیقی.
جوامع اسلامی به قهوه نگاهی متفاوت داشتند. برخی علما آن را حلال و برخی دیگر حرام اعلام کردند. اما در نهایت، قهوه در جهان اسلام جا افتاد و به بخشی از زندگی روزمره مردم تبدیل شد.
سفر قهوه به اروپا و شکل‌گیری کافه‌ها
در قرن هفدهم، قهوه به اروپا رسید. ابتدا در ونیز، سپس در پاریس و لندن. اروپایی‌ها به‌سرعت شیفته این نوشیدنی تازه شدند. در پایتخت‌های فرهنگی اروپا، کافه‌هایی تأسیس شدند که به‌زودی نقش مهمی در تحولات روشنفکری ایفا کردند.
در کافه‌های پاریس، فلاسفه و هنرمندان گرد هم می‌آمدند؛ در کافه‌های لندن، تاجران و سرمایه‌گذاران. حتی گفته می‌شود که پایه‌ریزی برخی از بانک‌ها و روزنامه‌ها در کافه‌ها شکل گرفته است.
در این دوران، قهوه تبدیل به «شراب اسلام» و جایگزینی برای الکل در برخی محافل روشنفکری اروپا شد.
ورود به قاره آمریکا و صنعتی‌شدن
با گسترش کشت قهوه در برزیل، کلمبیا و آمریکای مرکزی، قهوه به یک کالای جهانی و منبع درآمد اصلی برای ده‌ها کشور تبدیل شد. در قرن بیستم، شرکت‌های بزرگی مثل Nestlé و Starbucks وارد میدان شدند و قهوه را به یک صنعت میلیارد دلاری تبدیل کردند.
این روند موجب استانداردسازی تولید و مصرف قهوه شد؛ اما در مقابل، نوعی طعم یکنواخت و بدون شخصیت نیز در بازارهای انبوه به وجود آمد.
بازگشت به اصالت: موج سوم قهوه
در سال‌های اخیر، موج سوم قهوه (Third Wave Coffee) شکل گرفت؛ حرکتی که هدفش بازگشت به کیفیت، تنوع، منشأ دانه و احترام به کشاورز است. دیگر هدف صرفاً «کافئین» نیست، بلکه «تجربهٔ قهوه» اهمیت یافته است.
برندهایی مانند Tesseh در همین راستا حرکت می‌کنند: ارائه قهوه‌ای تخصصی، تازه‌برشت، شفاف در منشأ، و پر از تجربهٔ حسی.
قهوه در ایران: از قهوه‌خانه تا موج سوم
در ایران، اگرچه چای نوشیدنی غالب بوده، اما قهوه سابقه‌ای طولانی دارد. از قهوه‌خانه‌های دوران صفوی تا کافه‌های مدرن امروز، قهوه همیشه نقشی فرهنگی داشته است.
امروزه، با افزایش آگاهی مردم، حضور باریستاهای حرفه‌ای، و رشد فروشگاه‌هایی مانند Tesseh، قهوه جایگاه تازه‌ای در سبک زندگی ایرانیان پیدا کرده است. حالا دیگر بسیاری از مردم با اصطلاحاتی چون «اسپرسو سینگل»، «وی ۶۰»، «قهوه اتیوپی» و «تروآر» آشنا هستند.
در نهایت، قهوه فقط نوشیدنی نیست. قهوه تجربه است، سفر است، فرهنگ است.
و در این سفر جهانی، Tesseh همراه توست تا هر فنجان را به بخشی از داستان زندگی‌ات تبدیل کند.